Het land uit

'We hebben tóch die exit/re-entry visa gekregen,' meldde T. enthousiast op woensdagavond. Saudi-Arabië kom je niet zomaar binnen, maar ook niet zomaar úít. Nu konden we onverwachts de kerstdagen in het buitenland doorbrengen.

All I want for Christmas

Kerstmis vieren is officieel niet toegestaan in Saudi-Arabië. Het is een christelijk feest, en dus haram, verboden. De rest van de wereld ziet vreugdevol uit naar (of gespannen op tegen) de feestdagen. Hier geen groenversierde etalages. Geen winkelpersoneel dat je almaar 'fijne dagen' wenst. Geen loop van Jingle Bells op de speakers. Ook geen andere muzak trouwens, want ook muziek is haram. Lekker rustig, maar ook ongezellig.

Hoewel je dat misschien niet zou verwachten, zijn een kerstboom en toebehoren vrij eenvoudig op te sporen. Een Winkel van Sinkel vlakbij onze compound biedt bomen aan in verschillende formaten. Nepbomen, natuurlijk, dat spreekt vanzelf. Ook heeft de winkel een arsenaal aan lichtjes en glinsterende versiersels, kwaliteitsspul made in China. De verkoper informeert wel even voorzichtig hoe ik dit geheel naar huis denk te vervoeren. ‘Met een taxi,’ zeg ik. Om in dit land nou opzichtig over straat te gaan met een kerstboom onder de arm, lijkt me niet verstandig. De verkoper knikt, verpakt mijn spullen in ondoorzichtig plastic en houdt vriendelijk een taxi voor me aan.

Thuis schroef ik de boom in elkaar, J. haalt de ballen uit hun verpakking en R. zet haar lievelingsliedje op. Een klassieker van Mariah Carey, All I want for Christmas. Ze benoemt precies wat ik het meest zal missen deze Kerst: you, you and you (you know who you are)!

Jeugdheld

Mijn man T. is al jaren lang seizoenskaarthouder van Ajax. Vindt-ie leuk, voetballen. Het nieuws over een aantal spelers volgt hij gedurende hun hele carrière. Johan Cruijff is natuurlijk een held, Frank Rijkaard ook, Winston Bogarde, Simon Tahamata... Vanavond stond hij ineens oog in oog met die laatste. Simon en zijn vrouw wonen sinds 2,5 jaar in Jeddah, waar hij technisch trainer is. Gelukkig vinden ze het ook gezellig om een avondje mee te doen met het oer-Hollandse Sinterklaasspel. Wie kent het niet? Het gaat om een berg met cadeautjes, een dobbelsteen en de hilariteit als iemand een felbegeerd cadeau in bezit dobbelt - of het net zo makkelijk weer aan een andere speler verliest. Simon zat naast T. en beiden hadden een heel gezellige avond. T. straalde! Aan het eind van de avond nam T. hartelijk afscheid van zijn jeugdheld en zei dat hij 'm met zoveel plezier had gevolgd als voetballer. 'En ook toen je bij Beerschot en Ekeren speelde, hoor!' Simon glimlachte bescheiden, en ik denk dat hij 't leuk vond.

Eerste werkdag

De redactieruimte van de krant is nog vrijwel verlaten als ik iets voor twaalf uur binnenwandel. Bureaus met iMacs erop staan in groepjes van vier of zes gegroepeerd, de grote ramen geven een weids uitzicht op de stad. Mijn nieuwe baas M. loopt me met uitgestrekte hand tegemoet. 'Welcome!' roept hij joviaal. 'Please step into my humble office.' Zijn glazen mini-kantoortje is behangen met vlaggen van verschillende landen, het bureau ligt bezaaid met papieren. M. stelt vast dat ik graag parttime wil werken. In een land waar een 48-urige werkweek de norm is, zijn werktijden van 12.00 tot 18.00 uur een luxe. Vijf dagen per week en niet in de weekenden: ook een luxe.

M. wil eerst een week kijken wat voor vlees hij in zijn glazen kuip heeft gehaald. Daarna kunnen we verder praten over arbeidsvoorwaarden en andere zaken. 'Tayeb?' Tayeb, okee, dat is goed. Hij leidt me over de redactie, stelt me links en rechts aan wat mensen voor, wijst me waar de wc is en laat zien hoe ik aan een kop thee kom. Hier geen koffieautomaat, maar een man met een fez op het hoofd die het gevraagde naar je bureau brengt.

Mijn bureau staat recht voor de deur van het glazen kantoortje. 'So I can keep an eye you. If your work is no good, I can easily shoot you.' Hij maakt het gebaar van het overhalen van een trekker. M. is een grappenmaker, merk ik, die ik waarschijnlijk niet teveel tegen de haren in moet strijken. Hij heeft drie stukken kopij voor me om te redigeren, dus ik kan direct aan de slag. Terwijl ik het stijlboek doorblader van de redactie, melden zich voortdurend mensen bij het kantoortje. Als ze binnenlopen roept M. dat ze zich moeten omdraaien als ze de nieuwe Hollandse willen ontmoeten. 'Say something in Dutch', blaft hij geamuseerd. 'I want to learn your crazy language. You must teach me.'

Collega A. wordt aangewezen om mijn werk te bekijken. Al gauw roept hij me bij zich. 'What did you do with this copy? I'm sorry, but this is no good, really.' De opluchting is groot als blijkt dat hij een originele, onbewerkte versie voor zich heeft. 'Aahhh, much better. Good choices, you're fine.' Ik vraag hem of het gebruikelijk is dat voor een nieuwsbericht maar één bron wordt geciteerd, een anonieme bron bovendien. 'Unfortunately, yes, it happens all the time. This is Saudi. People don't like to see their names in a newspaper.'

Op gezette tijden verlaten de moslims op de redactie hun bureau om te bidden in een ander glazen kantoor. Op de wc vraagt een briefje gebruikers de ruimte netjes achter te laten en vooral ook gemorst water door wudu (rituele reiniging voor het gebed) even op te dweilen. Lang niet iedereen bidt. Maar ook de fanatieke gelovigen - te herkennen aan een gekoesterde, lichtbruine vlek op het voorhoofd, dat kennelijk veelvuldig in aanraking komt met het gebedskleed - zijn verder heel ontspannen. Mannen en vrouwen werken hier zij aan zij. Ze maken grapjes, delen plaagstootjes uit, behandelen elkaar als gelijkwaardig. Alleen al om die ervaring wil ik graag werken op deze redactie.

Verjaardagsstress

Als nieuweling in SA kijk ik ernaar uit binnenkort mijn verjaardag te vieren met mijn nieuwgevonden kennissenkring. Ik nodig die ochtend wat vrouwen uit voor koffie en taart bij het zwembad. Het zwembad! Nooit eerder vierde ik mijn novemberverjaardag in zo'n zomerse setting. De vrouwen komen uit Nederland, Pakistan, Egypte, Groot-Brittannië en Zuid-Afrika. Ik ben van plan zelf wat taarten te bakken en laat voor de sophisticated touch lekkere macarons aanrukken van Paul, de pas geopende Franse boulangerie/patisserie in Jeddah.

Klinkt easy, toch? Bovendien komt mijn maid N. helpen om alle koffie in te schenken en taart aan te snijden. Behoorlijk luxe. Toch vind ik het spannend, net als altijd. Komen ze wel en wordt het wel gezellig? Stress, zo'n verjaardag aan de andere kant van de wereld, maar gelukkig leuke stress.

Werkende vrouw

Vanmorgen had ik mijn kortste zakelijke kennismakingsgesprek ooit. Tien minuten binnen geweest, maximaal. En ik geloof dat ik kan uitzien naar leuk nieuw werk. Als eindredacteur voor een landelijk, Engelstalig dagblad in Saudi Arabië. De naam van deze krant laat ik achterwege, om dit weblog anoniem te houden. Maar: wow! How good is that?! Editor in Saudi, dát staat leuk op mijn cv!

Er zijn een hoop werkende vrouwen in Saudi Arabië. Sommigen doen dat helemaal officieel, met een eigen werkvisum. Vaak werken ze in de gezondheidszorg, of als nanny of maid, of in het onderwijs. Velen werken zonder werkvisum. Er is me al verschillende keren werk aangeboden als juf voor een kleuterklas of op een preschool, een soort kinderdagverblijf. Dat lijkt me ontzettend zwaar, zo'n hele dag met andermans kleintjes. Bovendien heel verantwoordelijk werk en met een waardering die daarmee nauwelijks in verhouding staat. Petje af voor de mensen die het doen, mijn geduld reikt helaas niet ver genoeg om zoiets aan te kunnen.

Mijn gesprekspartner legt mijn cv voor aan de hoofdredacteur en belt, insha'allah, over een aantal dagen met een voorstel voor een parttime overeenkomst. Klinkt goed. Ik ben benieuwd!

Al Wahbah crater

Vorige week was het hier vakantie, vanwege de Hajj-periode, die wordt afgesloten met het Slachtfeest. De hele stad ligt dan op z'n gat en veel expats grijpen dit weekje aan voor een korte vakantie. Wij gingen een nachtje kamperen bij Al Wahbah crater, midden in de woestijn.

De nogal sleets geraakte term 'in the middle of nowhere' krijgt hier weer een jeugdige gloed en hernieuwde betekeniskracht. Na zo'n twee uur comfortabel rijden hield de weg op. Het asfalt verzandde in de woestijn, wég weg. De juiste rijrichting werd nu aangegeven door weinig meer dan de vage bandensporen van een voorganger en - goddank - de uitstekende gps van een ervaren medereiziger. Nog twee uur rijden te gaan naar de krater.

Onze karavaan van zes stuiterende SUV's, wolken stof en zand wegspuitend, kreeg regelmatig bekijks. Kamelen en dromedarissen stapten traag voort of stonden midden op ons pad stil. De driehoekige waarschuwingsborden met een kameel in het midden, waren meer dan alleen een grappige photo opportunity.

Al Wahbah crater: prachtig en intens ruig - net als de tot basalt versteende lavastromen die heuvelachtige, prehistorische sporen trekken door het zandland, alsof ze een paar weken terug nog kokend heet waren. In de beschutte zandkommen tussen de basaltruggen in zetten we ons kamp op. Onze splinternieuwe iglo stond verrassend snel en bood royaal plek aan vier matrasjes en slaapzakken. Dát viel mee! Intens tevreden over deze aankoop bekeek ik de bezigheden van de medereizigers. Die hadden zich op de borrel gestort en de voorbereiding van het avondeten. De meegenomen klaptafels werden volgezet met paté, tarte tatin van gecaramelliseerde rode ui, Zuid-Afrikaanse boerewors, bietensalade, voorgebraden kipkluifjes... Alles natuurlijk home made. Wij hadden een zak gemengde noten meegenomen en een bus Pringles. En vergelijkbaar allooi voor het diner. Ach, we hebben héérlijk gegeten, een prachtig fik gestookt en weer wat geleerd voor een volgende keer.

Twee uur later

De wisseling van zomer- naar wintertijd geldt niet wereldwijd. In Saudi Arabië gaat nu de zon onder op min of meer hetzelfde uur als over een paar maanden. Daarom doen we er hier niet aan en is het hier tot eind maart twee uur later dan in Nederland.

Ik zal m'n best doen dat in gedachten te houden en jullie niet te bellen als ik om 8 uur 's morgens terug ben van het rondje schoolbus naar Jeddah Prep.

Pepernoten DIY

Morgen is het United Nations Day op de school van J. Elk kind neemt een snack of gerechtje mee dat typisch is voor het land van herkomst. Leuk, zo'n internationale school! En een perfecte aanleiding om zelf pepernoten te leren bakken. In Nederland is iedereen vast alweer volgevreten met het in september verguisde Sinterklaassnoepgoed. Hier heb ik natuurlijk nog geen noot gezien. Logisch, zo'n vent in christelijke kledij - met een groot gouden kruis op zijn mijter bovendien! - is natuurlijk onwelkom hier.

Elk kind wordt bovendien op school verwacht in nationaal kostuum. De container met onze spullen, inclusief verkleedkist, staat nog op de kade in de haven van Jeddah. Gelukkig bood een Nederlandse moeder, met een zoontje van J's leeftijd, diens blauwe kiel en boerenzakdoek aan om onze natie in te vertegenwoordigen bij Jeddah Prep. Ook had zij een goed recept voor peperkoek. Als ik het deeg tot kleine balletjes draai, doet dat 't vast ook goed als pepernotenbasismateriaal. Als het nou ineens helemaal mislukt, neemt J. gewoon de zak met verkoolde stompjes mee naar school: Oud-Hollandsche Pietenschmink!















Ze zijn gelukt!

Tienminutengesprekje

'Mammaaaa! Mah!! Maaaaaaahhh!!' Het smartelijke, hysterische brullen, compleet met dikke tranen die vanaf zijn bolle wangetjes tegen de dubbelwandige getinte ramen van de nursery aanspatten, terwijl hij zich probeert los te rukken uit de houdgreep van twee ervaren juffen, is nu gelukkig alweer een week of twee verleden tijd. 'Ik heb niet gehuild', zegt zoontje J. (3) telkens trots als ik 'm tegen 13 uur kom halen. Een goed teken.

'Was het leuk op school?' Ja, dat was het. J. is bepaald scheutig met zijn schoolverhalen. Hij kleit, zingt liedjes, speelt met de blokken en de poppen. Goed om te horen, want het is niet de bedoeling dat ik de juffen op het schoolplein aanspreek voor een evaluatie van m'n kleintje. Mijn informatie haalde ik tot voor kort vooral uit J's vrijwillige bijdragen. 'We gingen zwemmen en ik heb mijn neus nat gemaakt onder water.' Kennelijk letten de zweminstructeurs er hier ook op dat kinderen eerst 'watervrij' zijn voordat ze leren zwemmen. Een geruststellende gedachte. 'E. is mijn vriend. Mag ze bij mij komen spelen?' Goed zo, hij maakt kennelijk vrienden, ondanks dat hij geen Engels spreekt. Maar hoe gaat 't nou echt met 'm in de klas?

Een paar dagen geleden ontving ik ineens een uitnodiging van de juf. 'This is an opportunity to meet with the class teacher and discuss how your child has settled in and adjusted to his new class.' Wow, een echt tienminutengesprekje! Wat leuk! Dan zou me waarschijnlijk ook eens duidelijk worden wie van al die juffies nu die van J's groep is. Het bleek de aardigste te zijn, een jonge vrouw met een vrolijke, vriendelijke uitstraling die ik in gedachten al erg op haar plek had gevonden bij J's voormalige kinderdagverblijf in Amsterdam.

Iets nieuws kon de juf me eigenlijk niet vertellen tijdens ons gesprek. Geeft niet, ook dat draagt bij aan mijn geruststelling. Het gaat 'gewoon' prima met 'm.

Dingen die je doet voor een afspraak

In Nederland ging ik elke drie maanden naar het ziekenhuis om de stand van zaken op te nemen met mijn internist. Ik heb diabetes, waarvoor ik insuline gebruik. Door die insuline heel precies te doseren, probeer ik ervoor te zorgen dat het glucosegehalte in mijn bloed een gezonde hoeveelheid zo dicht mogelijk benadert. Mijn internist bekeek in hoeverre dat was gelukt in de voorafgaande periode, en ook of gerelateerde bloedwaarden (zoals cholesterol) gezond waren gebleven. Elk kwartaal een soort mini-gezondheidsexamen.

In Saudi Arabië moest ik zelf op zoek naar een internist. Best lastig, want: wie is de beste internist, met de meeste kennis van diabetes en bij welk ziekenhuis werkt hij? En dan nog: hoe maak je een afspraak met zo iemand? Het GNP Hospital leek goed. Ik besloot ze te bellen voor een afspraak.

Het verrast me telkens weer hoe een relatief eenvoudig voornemen ('ik pak de telefoon en maak een afspraak') kan escaleren tot een volslagen 'rage against the machine'. Toch gebeurt het me steeds weer. Het langdurige keuzemenu van het GNP ('press 9 for English') bracht me uiteindelijk - nadat ik verschillende keren op een dood spoor belandde - bij een echte, levende medewerkster. Alhoewel?

'Can you hear me? Do you speak English?'
- 'Hello?'
'I would like to make an appointment.'
- 'Hello?'
'You. Speak. English?'
- 'Hello?'
'Yes. Hello. I need appointment.'
- 'tuut.. tuut.. tuut'
'WTF?!?!??!?!?'

Een dergelijk bloeddrukverhogend gesprek voerde ik verschillende keren met deze medewerkster (als er al werd opgenomen). Toen na zeker twaalf(!) vruchteloze pogingen bij toeval een collega opnam, dacht ik uiteindelijk jackpot te scoren. Ze vroeg me herhaaldelijk om het nummer van mijn verblijfsvergunning, mijn ziektekostenverzekering, mijn mobiele telefoon, totdat ze plotsklaps blafte: 'Sunday, 9.20'. Wat? Heb ik dan een afspraak? Met wie? 'Sunday, 9.20', herhaalde ze kortaf, voordat ze rücksichtslos de telefoon ophing. Overigens is deze frustrerende behandeling geen reden om neerbuigend te doen over Saudische gezondheidsinstanties: in Nederland heb ik echt vergelijkbare telefoongesprekken gevoerd.

Maarrr... Had ik nou een afspraak of niet? Een Arabisch-sprekende vriendin op de compound was zo aardig het GNP nogmaals voor me te bellen om mijn afspraak te verifiëren. Stond niets over in de boeken, ik had me alle moeite kunnen besparen. Haar advies: ga gewoon 's morgens vroeg bij ze langs. De kans is groot dat je dan direct wordt geholpen.

Vanmorgen om half 9 zat ik in de vrijwel lege wachtruimte van de afdeling Internal Medicine. Een kwartier later liep ik de spreekkamer binnen van een Syrische, vrouwelijke internist, gespecialiseerd in diabetes. Zó werkt het hier dus!

Indiaas feest

Braziliaanse C., die ik ontmoette tijdens een barbecue op de compound, vroeg me een paar dagen geleden of ik te porren was voor een feestje van Indiase vrouwen. Een traktatie! Eind van de middag stond de taxi klaar om ons groepje van vijf vrouwen door het spitsuur te loodsen naar een hotel aan de andere kant van de stad. Voor het feest was de hele bovenverdieping afgehuurd, die nu alleen toegankelijk was voor dames.

In kleurige sari's en andere flonkerende gewaden draaiden en zwaaiden de vrouwen blootsvoets over de dansvloer. (Filmpje!) Het leek wel een choreografie, maar 'zo dansen ze allemaal, altijd. Het is heel traditioneel', wist een van de compoundvrouwen met wie ik hier was. Later op de avond was er een dans met houten stokken. Iedereen moest meedoen en kreeg twee kleine knuppels in de hand geduwd. Ik ook. De helft van de vrouwen stond in de binnenste kring, de andere helft in de buitenste. Op de maat van de muziek werden de stokken tegen elkaar geslagen volgens een min of meer vast patroon. Sommigen deden dat heel sierlijk, anderen leken vooral een lekkere harde lel te willen geven. (Nog een kort filmpje.)

Ter afsluiting was er een uitgebreid Indiaas buffet, met naanbrood, groentenschotels, kipspiesjes en iets met vis in een saus die mijn slokdarm asfalteerde. Héét! Maar erg lekker allemaal. Topavond.

Op stap zonder de kinderen

Vanavond gaan T. en ik op pad. Met z'n tweeën. Voor het eerst in - whoaaa! - een half jaar! En op welke spannende locatie gaan we onze liefde voor elkaar vieren? Samen een stevig glas sap heffen en ons niet-aflatende vertrouwen beklinken in een zonnige toekomst? Om acht uur start de ledenvergadering van de lokale Nederlandse Vereniging, de NV Jeddah. Rock 'n roll, wild child! Leuk om weer wat mensen te leren kennen binnen de vereniging waarvan ik mogelijk bestuurslid word.

Onze maid N. bleek geen bezwaar te hebben tegen een extra taak als oppas. Ze stopt ze in bad, legt ze in bed en kijkt daarna wat televisie, verwacht ik. Dat gaat vast prima. Onze kinderen hebben inmiddels een gezamenlijke actieve en passieve woordenschat van zeker twintig woorden Engels, dus ze zullen zich wel redden, hoop ik. Dan kunnen T. en ik een volgende keer écht los!

Lady of leisure

Zaterdag breekt een nieuw tijdperk aan voor me, althans tussen 8.15 en 12.30 uur 's morgens op weekdagen. Dan zijn de kinderen naar school, T. naar z'n werk en ik heb ruim vier uur helemaal naar eigen wens te besteden. Wát een enorme luxe!

R. kwam, masha'allah, zonder onoverkomelijke problemen door haar assessment heen en gaat sinds dinsdag naar school. In haar nieuwe witte polo met school-embleem op de borst, een donkerblauwe rok en een verplichte blauwe zonnehoed op het hoofd stapte ze om kwart over 7 in de schoolbus van de compound. Bij aankomst op de parkeerplaats van de school kwam een leeftijdgenootje voor ons staan. 'Are you the new girl in my class? My name is M. and I'm from Egypt. Come with me, please. I'll show you around and introduce you to our class mates.' Uhh? Zulke uitzonderlijke sociale vaardigheden, compact samengesmolten in het lichaam van een zevenjarige, verwarden me nogal op deze vroege ochtend. De toegesnelde klasgenootjes waren al net zo begaafd in het verwelkomen van een nieuweling. 'Do you want to be my friend? You can sit with us if you like?' Heel lief allemaal, zouden hun moeders soms uit Stepford komen?

R. heeft genoten van de eerste dagen. Een groot pluspunt van de nieuwe school: er is een cafetaria. Daar kun je een pizzapunt kopen, voor maar 6 SR (ongeveer € 1,20). Véél lekkerder dan boterhammen met pindakaas. En overal staan watercoolers, waar je zelf een bekertje mag tappen. 'Net als bij scholen in tv-series!' Vanaf zaterdag (na ons weekend) gaat R. helemaal zelfstandig met de schoolbus. Oók net als op tv. Dan breng ik alleen J. nog naar school en haal 'm tegen lunchtijd weer op. Vier uur volslagen vrijheid. En ik weet zelfs al zo'n beetje wat ik wil gaan doen.

Begin van het schooljaar (2)

'Call back tomorrow, we might know more', 'After the weekend I'm sure I can give you an update on how things are with the waiting list', 'Good of you to stop by, but we really have no placements at the moment in the required age groups'. Kinderen laat aanmelden bij scholen is niet eenvoudig. Kastje... Muur... En hee, weer dat kastje! Dat waren dan nog de scholen die überhaupt onze aanmelding in overweging wilden nemen.

Maar vandaag: een doorbraak. J. kreeg een plek in de nursery van Jeddah Prep and Grammar School. Morgenochtend om 7.10 uur vertrekt de schoolbus vanaf de compound. Ze starten daar graag tijdig. Een aantal dagen geleden kregen de kinderen en ik er een rondleiding, samen met de andere 'nieuwkomers' in de nursery. Veel Arabische kinderen met ouders uit landen in en rond het schiereiland. Er was één ander blond kind, het dochtertje van een Canadese moeder en een Libische vader. De klaslokalen voor de peuters zagen er vriendelijk uit, de hoeveelheid ondersteunende staf is enorm en er zitten maar 16 kinderen in een groep.

Voor R. was er geen plek op deze school, op dit moment althans. Bij de immens populaire British International School krijgt ze zondag een assessment. Dan kijken ze of R. wel zal kunnen meekomen in Year 3, de klas die bij haar leeftijd past. De komende dagen dompelen we haar onder in het Engels. Vanmiddag zat ze een uur bij Zuidafrikaanse tutor L., die Engelse les geeft op een lokale school. L. woont hier op de compound en haar dochtertje zit op de Duitse internationale school. Met het Duits wil het niet zo vlotten en ook het andere huiswerk duurt eindeloos. Dus we maakten een deal: L. helpt R. met haar Engels en ik maak ondertussen huiswerk met haar dochter. De komende dagen neurie ik zachtjes het strijdlied van de tijgermoeder...

Relaaaaaxed!

Toen T. zijn intrek nam in ons huis op de compound, daags voordat wij zouden invliegen, werd hij direct besprongen door vrouwen die hem gewillig hun diensten aanboden. 'You need cleaning lady, Sir? Every day, take care of children too?' T. liet ze weten dat ik over een paar dagen de sollicitatiegesprekken zou inplannen. Mijn nieuwe taak stond al vast: Chef Housekeeping!

De koffers stonden nog in de hal toen Filippijnse L. zich aandiende. Ze bleek een soort schoonmakelaar te zijn en ze nam kandidate J. mee. In het wilde weg en redelijk onvoorbereid stelde ik J. wat vragen over haar werkervaring en de reden van vertrek bij haar vorige werkgevers. Ze had in elk geval een verblijfsvergunning en een toegangspas voor de compound. Ik vond het wel prima allemaal en over het salaris waren we het ook snel eens. J. zou een maand op proef komen en kon direct na het weekend starten. Die zaterdagochtend om 9 uur stond L. op de stoep met... N! Collega J. was van gedachten veranderd, zei L., en N. wilde graag in haar plaats komen. Ze kon direct beginnen.

Ondanks deze bizarre start, blijkt N. een schot in de roos. Ze werkt al acht jaar op de compound en kent het klappen van de zweep. Op zaterdag-, maandag- en woensdagochtend maakt ze ons hele huis netjes schoon. Best een klus! Ze doet de was, strijkt alles en neemt goede initiatieven. 'The curtains are dirty Ma'am, I will clean them, if you like?' Inderdaad, ze zijn grauw. Dan regelt ze zelf een meneer bij de onderhoudsafdeling van de compound. Die komt met een laddertje, haalt de gordijnen eraf en hangt ze twee dagen later schoon weer op. Ook vlecht N. het haar van R. kunstig in en leert de kleine J. netjes 'good morning' te zeggen.

Heerlijk, dat Chef Housekeeping-schap. Een zware, verantwoordelijke taak: écht iets voor mij.

Beam me up, Scotty!

Mijn lieve vriendin M. is vanmorgen moeder geworden van haar tweede kind. Een gezonde dochter van ruim 3800 gram. M. stuurde ook een foto van een prachtige baby met een ernstige frons en een zacht wangetje dat ik direct zou willen aaien. Ik ben dolblij voor ze, en ook voor kersverse E. die zo boft met haar ouders en grote broer.
Wanneer wordt de Transporter realiteit? Ik koop nu graag een kaartje en ben bereid desnoods zo'n raar lycra pakje aan te trekken.

Begin van het schooljaar

In Nederland zitten alle kinderen alweer op school. Komende zaterdag starten ook veel scholen in Jeddah met de lessen. Huh, zaterdag? Ja, de weekenden hier wijken af van de onze. Mogelijk verandert dat nog eens. Hoe dan ook: R. en J. hoeven we zaterdag helaas nog niet in de verplichte schooluniformpjes te hijsen. Gisteren stonden we bij verschillende scholen in de rij(!) voor de last-minute inschrijvingen en kregen bedenkelijke blikken toegeworpen. 'We zitten eigenlijk al helemaal vol. Heel misschien komt er nog een plekje vrij, als kinderen en hun ouders tijdens de zomervakantie onverwachts zijn vertrokken. Na het weekend nemen we contact met u op.' Dat blijft dus nog even spannend.

Uitverkocht

Om ons huis in te richten, melden we ons bij de lokale IKEA. Leuke winkel, we kennen mensen die er werken. Binnen in de blauwe doos, is het bijna alsof ik op bekend terrein ben. De EKTORP banken, de BILLY boekkasten, de met plexiglas platen afgedekte trapjes van de hoogslapers, wat gezellig allemaal. Zelfs de mensen in dit vertrouwde decor, gedragen zich zoals verwacht. Vrouwen beginnen knus een praatje met elkaar in een mini-huiskamer met veel donkergekleurd hout en rood-oranje gestreepte kussens. De papieren meetlinten worden erbij gepakt om vast te stellen of die side table wel echt in de hal past. Als ze denken dat niemand het ziet, duwen stelletjes steels tegen een bed - om te testen of het wel stevig genoeg is?

Voortvarend noteren we met het kleine potloodje de artikelnummers en de plek in het magazijn ze te vinden moeten zijn: bedden, tafels, stoelen etc. Onze matrassen liggen nu nog op de grond, en we eten aan en op tuinmeubilair. Weldra zal er een legertje IKEA-mensen bij ons op de stoep staan, om alles inelkaargeschroefd op de juiste plek te zetten. Dat was het plan: de basics kopen bij IKEA en de rest aanvullen met lokaal spul. En dan liefst niet uit de Habitat die geen echte Habitat is, of een van de andere meubelaars met een sterk Jordanesque aanbod. Rijk gebloemd, verguld, met krullen, glitters en spiegels. Je kent het wel.

In het IKEA-magazijn wacht een teleurstelling. Behalve de bedden voor de kinderen is géén van de uitgekozen spullen op voorraad. Geen één! Daar zouden de mensen die daar wat over te zeggen hebben, eens wat aan moeten doen! Wanneer de spullen wél weer verkrijgbaar zijn? Dat loopt uiteen van 'enkele weken' tot 'pffff...??'. Happy shopping! We eten dus nog wel even van plastic.

Arabische vriendelijkheid

Het is half twee 's middags. Warmer dan op dit moment wordt het niet vandaag, en we hebben een lekke band.
T. bladert door de handleiding van de auto. Ook hij heeft nog nooit een band verwisseld. Ik vervloek ondertussen onze stommiteit zonder een druppel drinkwater op pad te gaan. Misschien duurt dit wel uren.

Een man van middelbare leeftijd - lange witte thobe aan, gehaakt mutsje op het hoofd - verschijnt uit het niets en kijkt belangstellend over T's schouder naar zijn vorderingen met de krik. Met een gebaar van 'laat mij maar even', duwt hij 'm opzij. Hij verwisselt geroutineerd de band en doet ondertussen een poging tot lichte conversatie in het Arabisch. T. knikt en glimlacht zijn hoofd bijna in tweeën. Als de klus is geklaard, schudt de man T. ferm de hand en zwaait mij en de kinderen herhaaldelijk en hartelijk toe.

Half zeven 's avonds. De zon is net onder en de oproep tot gebed schalt uit elk huizenblok over de straten. Wij zijn op weg naar een iftar, maar zijn even gestopt om te pinnen. Voordat we kunnen uitstappen, klopt een jonge man op ons raam. Hij houdt een flesje water en een zakje met etenswaren omhoog. Hebben we honger en dorst? Dan mogen we het hebben. Hij zag ons staan aan de kant van de weg en had nog wat lekkers over. Iedereen moet iets eten als tijdens Ramadan de zon verdwijnt. Bizar? Ja! Maar ook zo ongekend áárdig.

Ramadan

Iedereen met verblijfservaring in Saudi-Arabië, uitte al twijfels bij het horen van mijn vliegdatum. 'Dat is midden in de Ramadan. Kun je je vertrek niet uitstellen? Er is dan echt níéts te doen, en iedere expat is weg.' Ook de Lonely Planet raadde deze periode af. 'For non-Muslims, Ramadan is best avoided, as getting a day-time meal can be difficult and opening hours are patchy.' Ach, dat zal wel meevallen, stelde ik me hoopvol voor. Geen haar op mijn hoofd die er bovendien aan dacht het vertrek nóg langer uit te stellen.

Zoals dat vaak gaat met ervaringsdeskundigen: ze hebben gelijk. Overdag eten en drinken we gewoon thuis op de compound. Maar er is verder geen bal te dóén. Winkels gaan pas in de loop van de middag open, restaurants zetten de pannen een paar uur na de iftar (de eerste maaltijd na zonsondergang, zo tegen een uur of zeven) op het vuur - tenzij ze buffetten serveren aan iftarpubliek.

Ook is het hier nu bloedheet: ruim boven de veertig graden nog steeds. 's Nachts koelt het af tot 29 graden. Dat wringt veel initiatief en energie uit een lichaam. Hoe moslims het vasten volhouden in deze ongenadige omstandigheden? Veel mensen keren hun dag-nachtritme om. Twee dagen geleden sprak ik af met L., een Nederlandse vrouw die al twintig jaar in Saudi-Arabië woont met haar Saudische man en hun kinderen. Ze haalde me om half 10 's avonds op van de compound en reed (althans haar chauffeur) met me naar een enorm winkelcentrum. In Starbucks dronken we thee. 'Tijdens de Ramadan sta ik pas tegen een uur of drie 's middags op. Ik kook, samen met mijn twee Filippijnse maids en zorg dat ik op tijd klaar ben voor het avondgebed. Vroeger deed ik daar niet aan mee, maar mijn dochter vroeg of ik tenminste daarbij wilde zijn. Ik doe dat voor haar. Daarna eten we met het gezin en soms met vrienden.'

Nauwgezet vertelt L. over haar verdere programma. 'We kijken tv-series die alleen tijdens Ramadan worden vertoond. Daarna gaat mijn man vaak terug naar de zaak. Ik ga soms nog even de deur uit, zoals vanavond, met vriendinnen naar de mall.' Ik kan me dat voorstellen. Vanaf een uur of half 11 's avonds is de mall veranderd in een bruisend centrum, waar stelletjes, vriendengroepen en complete gezinnen flaneren en met elkaar in gesprek zijn. Hier gebéúrt er dus wat, realiseer ik me, enigszins gerustgesteld. Tijdens Ramadan blijk je wel tot twee uur 's morgens te kunnen winkelen (welke koopbehoefte mensen hebben op dat tijdstip, is me nog onduidelijk) en tot na die tijd dineren. Zo lang houdt L. het niet vol. 'Na thuiskomst eet ik nog wat en ga met mijn kinderen een film kijken. Meestal vallen we tegen een uur of vijf, zes in slaap.'

L. spreekt - ook na twintig jaar - compleet accentloos Nederlands. Ze dankt dat aan haar intensieve contacten met de Nederlandse community in Jeddah. Of ik me soms kandidaat wil stellen voor een bestuursfunctie bij de Nederlandse Vereniging? Binnenkort zijn de verkiezingen. Waarschijnlijk is dat heel gezellig. Als die andere Nederlanders net zo aardig zijn als L. kan het jaarlijkse Sinterklaasavondje nog echt een feestje worden.

Op de compound is nu vrijwel geen levende ziel te bekennen. De activiteiten die staan aangekondigd in de Mura Bustan A-Z, het compoundgidsje, vervallen kennelijk tijdens de Ramadan. Blijft over: met het compoundbusje naar Serawat, de international market van Jeddah. Geen idee wat het is, maar ik ben erbij morgenochtend. Zwemmen in het prachtige zwembad vlak achter ons huis (of, bij wijze van uitstapje, in een van de andere zwembaden) scoort ook hoog op de to do-lijst. Want hoewel dat buiten is, is het de temperatuur in het water goed te doen. De speeltuintjes smelten bijna, ook al staan ze idyllisch in de schaduw van palmbomen en bougainvillea. Vandaag bakten we een taart. Beetje Facebooken. Boekje lezen. De kinderen vermaken. Nog vijf dagen, dan start Eid, het suikerfeest. En dat schijnt een groot feest te worden in Jeddah. Ik verheug me erop.

Hordenlopen in abaya

Na de landing op King Abdulaziz international airport in Jeddah stapte ik een compleet nieuwe dimensie binnen. Zó genadeloos warm maakte ik het zelden mee als op die vliegtuigtrap; alsof je bent ingesloten in een mega-droogkap. De shuttlebus naar de terminal was al behoorlijk vol. Toch waren er zitplaatsen vrij. De mannen (in witte thobe) staan, vrouwen (in zwarte abaya, met sluier) mogen zitten. Gunstige lokale gewoonte, ik paste me moeiteloos aan.

In de terminal vormden zich de rijen voor de visa-controle. Rijen voor pelgrims, op weg naar Mekka. Rijen voor inwoners van de golfstaten. Een rij voor diplomaten en zakenlieden. Maar nergens een rij voor 'overigen'. Uhhmmm...? Een vriendelijke militair van hooguit 16 jaar oud stapte op me af en begeleidde me - in het Arabisch - naar een redelijk korte rij. Kreeg ik, als alleenreizende vrouw met twee kinderen, een voorkeursbehandeling? Na een volle dag reizen en met inmiddels zicht op T. via de schuifdeuren, was ik daar erg aan toe.

Maar nee, ineens lag de voortvarende controle stil. Net toen ik aan de beurt was, verliet 'mijn' controleur zijn post. Wat nu? Zijn naaste collega bleef wel zitten, maar zijn rij was enorm. T. zwaaide bijna zijn arm uit de kom. Aan het geduld van de kinderen kwam het einde rap in zicht. Ik had 't gehad: waar bleef die vent?! De zittenblijver wenkte. Ik mocht de paspoorten bij hem neerleggen en voordringen. Oh joy! Elektronische vingerafdrukken en portretfoto laten maken aan de balie. Stempels, formulieren en we zijn binnen!

Volgende horde: de bagagecarroussel. Een kruier (hier bestaan ze nog, lang leve de verborgen werkloosheid!) diende zich aan, klaar om mijn koffers op z'n kar te laden. Lang verhaal kort: geen koffers, formulieren invullen aan de lost luggage balie ('What is telephone number for your husband?') en dóór naar de schuifdeuren, naar T.

De blijdschap op het gezicht van de man, die mijn kinderen om de nek sprongen en die ik volgens protocol kort de hand schudde, is gelukkigmakend. Het is heerlijk om weer met z'n vieren te zijn.

We gáán!

De visa zijn rond! Onze paspoorten liggen klaar bij het Visumburo en zaterdagochtend vertrekken we. Eindelijk, eindelijk gaat het echt gebeuren. Ik kan het bijna niet geloven.

Not yet

Maandag zou onze grote vertrekdag zijn. Maar dat is het niet. De visa zijn er niet. Dus we vertrekken niet. Niet, niet, nog steeds NIET!

Alle benodigde documenten liggen sinds afgelopen woensdag bij de Saudische ambassade in Den Haag. De hele stapel is ook akkoord en rechtsgeldig bevonden. Maar zelfs dat geeft geen recht op een visum. De ambassade bekijkt ook online de database met goedgekeurde visumaanvragen bij de immigratiedienst in Riyadh. Jammer genoeg deden ze dat pas donderdag. Die dag start het weekend in Saudi-Arabië en vrijdag is de heilige dag. In hun weekend ligt het ambtelijke leven stil in Saudi-Arabië. Ook als de server van de immigratiedienst down is en geen Saudische ambassade ter wereld meer toegang heeft tot de database, dan is dat jammer voor de visumaanvragers. Tijdens 'ons' weekend - wanneer de server mogelijk weer toegankelijk is geraakt - is hier de ambassade dicht en opnieuw dikke jammer voor de visumaanvragers die op maandagochtend om 8.00 uur wilden opstijgen.

Dussss.... Uitstel, geen afstel, maar flink balen. Dat wel. En vanaf maandag weer gespannen afwachten op goede berichten.

Stel je voor...

Als je al je afscheidsfeestjes achter de rug hebt en je tegen iedereen die het maar horen wilde hebt gezegd dat 8 augustus echt ein-de-lijk de vertrekdatum is. Als de tickets al gekocht zijn en woensdagochtend de verhuizers op de stoep staan ('Bakkie koffie gaat er wel in, ja!') en je ter voorbereiding op hun komst al wéken, nee, máánden alle inventaris aan het indelen bent ('in de container naar Jeddah', 'blijft staan voor de huurders', 'naar de opslag' en 'mee in de koffer'). Dus als je eigenlijk een soort viervoudige verhuizing aan het organiseren bent. En je ondertussen je man mist en hij mist jou en de kinderen verschrikkelijk.

Dan zou het toch jammer zijn als de visa nog niet rond waren? Nee, zelfs: als het officiële document van de Saudische immigratiedienst nog niet op orde was en het zeker vier dagen duurt voordat zoiets per expressekoerier in Nederland kan komen. Dan zou het helemaal vervelend zijn als de ramadan op 1 augustus start en de Saudische ambassade de rest van de maand beperkt open is. Zodat er langdurige vertragingen worden verwacht voor de visa-afgifte. Ook voor de stakker die voor zichzelf en twee schattige kinderen toch echt een visum nodig heeft in de eerste week van augustus. En die zich nu, op dinsdagavond, temidden van onttakelde pleuriszooi en chaos, vertwijfeld afvraagt: 'Waar DOE ik dit allemaal voor?'

Nee, zeg, stel je voor. Dat zou wel een héél overdreven sneu verhaal zijn.

Stempelzucht

Voor de aanvraag van de visa voor R. en J. en mijzelf, moet ik een officiële uitnodiging krijgen van de Saudische immigratiedienst. Hoewel ik getrouwd ben met T. heb ik ervoor gekozen mijn eigen achternaam te behouden. Ook onze kinderen hebben mijn achternaam. Dat snappen ze niet in Saudi-Arabië en het zorgt voor veel extra stempelzucht en vertragingsdrang.

De ontspannen vakantie bij lieve vrienden M. en E. heb ik hierdoor zonet moeten annuleren. Onze paspoorten brengen begin augustus waarschijnlijk een paar dagen door op de Saudische ambassade in Den Haag, in plaats van in een boerderijtje in de Auvergne. Kapitein Haddock weet de gevoelens die zoiets oproept goed te verwoorden.

Een huis! Een plek onder de ZON!

Zie ik een singondu merul, ruik ik de geur fan du seejj?

Het is gelukt! We krijgen een huis op een fijne compound met veel groen en palmbomen in Jeddah. Op 10 augustus is de verse latex op de muren opgedroogd en krijgt T. de sleutel. Ik ben dolblij en opgelucht en kan niet wachten tot het zover is.

Voor wie meer foto's wil zien van onze toekomstige woonomgeving: de website van de compound is helaas nogal uit het jaar nul, net als de fotografie.
T. verzekert me dat het er in het echt beter uitziet en dat ons interieur straks verschoond blijft van hysterische bloemenprint. Ik vertrouw daar volledig op.

De website is overigens weer marginaal beter dan de brochure die T. mee kreeg. Die prijst onder meer de beschikbare Communication Services aan: 'Fax and Telex service, both ingoing and outgoing, is available. Postage stamps are available at the supermarket'. Ter illustratie daarbij een korrelige foto van een man, in seventies outfit - helaas geen look-alike van Starsky, noch Hutch - gezeten voor enkele lichtgrijze dozen met een ingebouwd beeldschermpje en een toetsenbordje ervoor. Is dat de Telex? De Tekstverwerker? Zijn Desktopjapanner? Whohooo! We gaan het allemaal meemaken...

Sleutel tot het paradijs

Niet mijn favoriete boek.

Vol bewondering (okee, toegegeven: én ergernis) kijk ik toe als iemand met beheerste, zorgvuldige bewegingen een cadeau uit compleet ongeschonden papier weet te jassen. Daar is het niet voor! Cadeaupapier is bedoeld om te verscheuren: rats, rats, rats eraf. Natte schoenveters, verstrikt in een gordiaanse knoop: knip, met de schaar. Angry Birds: ont-appt. Pietepeuterige handwerkjes die anderen een verkwikkende staat van zen bezorgen, brengen mij tot schuimende razernij.

Geduld is niet mijn sterkste punt. Afwachten, vooral in de eindeloze variant zonder tijdshorizon, kost me moeite. Dus nu alle voorbereidingen zo'n beetje zijn afgerond, start voor mij een beproeving. Want zo'n compound-wachtlijst laat zich niet even hup-hup regelen. Binnen de islam wordt geduld, of as-sabr, hogelijk op prijs gesteld. Het belang van deze goede eigenschap komt uitgebreid aan de orde in de koran, want: 'geduld is de sleutel tot het paradijs.'
Mwoah... Ik ben ook blij met de sleutel van mijn nieuwe voordeur.

Dág grachtkantoor!

13 jaar werkervaring

Eind 1999, toen ik ruim een jaar als freelancer (a.k.a. zelfstandig ondernemer) aan de slag was, zocht ik werkruimte buitenshuis. Het liefst met collega's, dat leek me wel gezellig. In een monumentaal pand aan een gracht in Amsterdam vond ik een geweldige werkplek. Ik deelde het pand met een aantal van de leukste mensen met wie ik ooit heb gewerkt. 

Lucky me! En vandaag was mijn laatste dag.

 

 

Kingdom Ink volgen?

Wil je automatisch een mailtje ontvangen zodra een nieuw bericht verschijnt op Kingdom Ink? Vul dan je mailadres hiernaast in. Je kunt je ook eenvoudig weer afmelden.

Rijbewijs

Mijn man heeft vandaag zijn rijbewijs gehaald! Niet zo'n roze creditcard; die had T al ruim 25 jaar op zak. Om in Saudi-Arabië legaal de weg op te mogen, of zelfs een auto te huren of kopen, is een Arabisch rijbewijs noodzakelijk. Voor mannen dan, vrouwen komen hiervoor (nog) niet in aanmerking.

Dat rijbewijs krijg je niet zomaar gratis uitgereikt bij overhandiging van de verblijfsvergunning, of in een pak cornflakes. Al dringt die gedachte zich wel eens op bij het zien van lokale automobilisten. Er gaan weken, soms zelfs maanden van bureaucratische rompslomp en impasses overheen. In die tijd zijn expats voor hun vervoer afhankelijk van taxi's, want openbaar vervoer is een relatief onbekend concept in Jeddah. Chauffeurs kennen niet altijd de weg en spreken zeker niet altijd Engels. Zo biedt het woon-werkverkeer elke dag wel een verrassing.

De rijvaardigheidtests zelf hadden weinig om het lijf: de ogentest bestond uit het herkennen van een grote letter M op een bord. De rijtest behelsde een rondje over het parkeerterrein. Verder veel wachten op machtige mannen met indrukwekkende stempels en doorslaggevende handtekeningen. Eigenlijk was het dus gewoon een stresstest: kun je daar flink wat van hebben, dan krijg je je rijbewijs. Zo bezien was dit een uitstekende voorbereiding op het Saudische verkeer.

Wachtlijsten

In Jeddah zijn heel veel compounds, een soort ommuurde enclaves waar expats wonen. Binnen de compounds dragen bewoners ook buitenshuis geen abaya en kunnen ze min of meer doen en laten zoals ze dat in eigen land gewend waren. De populairste compounds hebben de omvang van een klein dorp en  een uitgebreid pakket aan faciliteiten: verschillende zwembaden, winkels, restaurants, fitness-ruimtes, tennisbanen en zelfs bowlingbanen. Ook organiseren de bewoners regelmatig activiteiten: feestjes, duikexcursies, woestijnexpedities etc. Kortom, alles wat een trailing spouse zich maar kan wensen, toch? Behalve dan die ellenlange wachtlijsten voor een plek hier.

Kleinere compounds zijn er natuurlijk ook, met misschien maar tien huizen en een zwembad - en waarschijnlijk kortere wachtlijsten. Ik verwacht dat mijn wereld in Jeddah zich dagelijks goeddeels zal uitstrekken tot de muren van zo'n dorpje-in-de-stad. Dan kan dat dorp maar beter zo groot mogelijk zijn, met de meeste kans op dagelijkse impulsen door leuke mensen en interessante activiteiten. Of dan tenminste de zekerheid van een wekelijkse French manicure op het terrein: zó onmisbaar!

Omdat de zomer er nu aan komt en de temperatuur (en het luchtvochtigheidspercentage) dagelijks stijgen, lijkt dit een natuurlijk vertrekmoment voor veel expats aan het eind van hun contractsperiode. Wanneer zij en masse hun villa's op die populaire compounds verlaten, kunnen wij daar intrekken. Tot dat moment geniet ik wat halfslachtig van ons eigen huis: zonder bowlingbaan, maar vooral: zonder T.

Pindakaas met hagelslag

Het verbazingwekkend smakelijke duo pindakaas-hagelslag is mijn favoriete beleg op brood. Over de pindakaas maak ik me geen zorgen, maar de buurtsuper in Jeddah heeft vast geen hagelslag in de schappen staan. Waarschijnlijk zelfs niet eens 'chocolate sprinkles', de laffe Angelsaksische variant. Gelukkig exploiteert De Telegraaf sinds vandaag de Heimweewinkel, die ook in Saudi-Arabië bezorgt en daarbij rekening houdt met geldende importrestricties. Heel goed voor als ik me eens zou willen vergrijpen aan een Unox rookworst (91% varkensvlees).

Afvinken

Was het nog maar 3,5 week geleden dat mijn to do-lijst zo eindeloos leek? Inmiddels begint het flink op te schieten.

Grootste klus, huis verhuren: check. Direct na ons vertrek, wanneer dat dan ook precies is, staat een fijn en vertrouwenwekkend stelletje, met twee kleine kinderen, te popelen om twee jaar in ons huis te kunnen wonen.

Mijn prachtige werkplek aan de Keizersgracht, waar ik sinds eind vorige eeuw met veel plezier heb gewerkt: verhuurd. Een journalist die een tijdje in Zuid-Afrika werkte, komt in juni terug naar Nederland en neemt mijn plek graag over.

Een kuub speelgoed, een oud zeilpak met laarzen, rugzakken uit een lang vervlogen backpackerstijdperk, een balkonbarbecue, kratten met cd's, slaapzakken en meer ruimtevreters zijn tot wederzijds genoegen tegen een miniem bedrag van eigenaar verwisseld op Koninginnedag.

Ook de bakfiets is al gereserveerd. Buren en beoogde eigenaars J en M zijn gelukkig geduldig en begripvol: tot mijn vertrek mag ik 'm blijven gebruiken en lenen zij de fiets wanneer ze willen. Hopelijk blijft alles in dit tempo doorgaan en komt er binnenkort een geschikt huis vrij op een aantrekkelijke compound. Dan kunnen wij vertrekken en J en M: dan is de bakfiets echt helemaal van jullie!

Zeemansgraf

Het zwarte schaap uit een bekende Saudische familie in Jeddah, heeft gisteren een zeemansgraf gekregen. De familie heeft roem (en fortuin) vergaard met hun bouwbedrijf. Hun neef werd vooral bekend door zijn spoor van vernielingen. Ofwel zijn heilige verrichtingen, 't is maar net hoe je het bekijkt. Zijn dood zal vast wel gewroken moeten worden. Gelukkig maar, want met die anti-regeringprotesten schoot het niet zo op in Saudi-Arabië. Wordt het daar straks misschien toch nog spannend!

Skype-ei

Pasen vier ik elk jaar met mijn familie. Gevuld met tradities en altijd erg gezellig. Iedereen, van groot tot klein, brengt twee versierde eieren mee. Mijn oom P kiest daaruit het mooiste paasei (en een aantal eervolle vermeldingen).

De meeste familieleden doen erg hun best er iets moois van te maken: in paasthema met vrolijke kuikentjes en beplakt met echt konijnenhaar of juist heel actueel in gifgeel met stralingswaarschuwing (het Fukushima-ei). 

Mijn ei was het Skype-ei. Leuk, maar de eier-eer ging welverdiend naar achterneefje G.

 

Rust en ruimte

Om alles hier goed en vlot af te ronden, doe ik een poging mijn eigen record simultaanschaken onder tijdsdruk te verbeteren. Ik bedoel dat ik gelijktijdig en gestructureerd de auto voor een redelijke prijs wil verkopen (fijne Volvo V70, any one?), ik verhuur ons huis (Amsterdam Watergraafsmeer, 120m2, 2 slaapkamers, hoekhuis begane grond voor €1400 excl. Wie weet nog een prettige huurder voor twee jaar?) en mijn werkplek (zie eerdere posting), loos in onbruik geraakt speelgoed en andere spullen, cancel abonnementen en lidmaatschappen, voer kleine reparaties in huis uit etc. etc.

Ondertussen dienen zich ook de paasbrunches in pyjama aan op school en op de crèche. Ik ben dan blij met de vrolijke herinnering aan M, die vorig jaar namens zoontje L alleen een Marokkaans brood toevoegde aan de overladen kerstdiner-tafel in het kleuterlokaal. 'Ik had echt geen tijd', zei ze een beetje gegeneerd bij het zien van de zelfgemaakte worstenbroodjes, chocoladenkoekjes-made-from-scratch en drie soorten versierde muffins. (Wie zijn die ouders?!) Ik heb nu ingetekend voor twee pakken Chocomel, vinden mijn kinderen toevallig ontzettend lekker.

Donderdag neemt mijn schoonvader de kinderen mee voor een logeerpartijtje bij opa en oma. Ik hoef ze pas woensdag weer op te halen. Een week vol rust en ruimte om in elk geval een paar schaakmatjes te zetten.

The only way is up

Waarom naar Jeddah? Een interessant antropologisch experiment? De smakelijke halal-burgers (die geen hamburgers heten, want ham = varken = onrein)? De ongerepte duikmogelijkheden aan de kust? Welnee, het is straks gewoon de stad met de aller-allergrootste ter wereld.

Eerste opdracht binnen

Mijn opdrachtgeefster van de Diabetesvereniging Nederland bijt moedig het spits af: 'Ik opteer direct voor een artikel Met diabetes in Saudi-Arabië, over je persoonlijke ervaringen met diabetes daar. Heb je belangstelling? Aantal woorden: 900 en deadline: over een half jaar?'

Daar word ik nou ontzettend blij van!

Blijven schrijven

Mijn opdrachtgevers krijgen vanmorgen mijn spannende nieuws via e-mail te horen (iets ge-edit om deze blog enigszins anoniem te houden. Het blijft een bizar land, tenslotte).

"Deze zomer vertrek ik voor twee jaar naar Saudi-Arabië. Mijn man werkt daar sinds kort, onze kinderen starten in september op een internationale school en ik ben van plan mijn werk voort te zetten vanuit Jeddah. Een avontuurlijke, grote stap, die vast zorgt voor leuke, nieuwe invalshoeken."

"Ik ga dus, ook na mijn verhuizing, nog steeds even graag voor je aan de slag. Ik ben er straks goed te bereiken via e-mail en Skype en het is in Saudi-Arabië maar 1 uur later dan in Nederland. Je kunt me daarom ook op afstand prima inzetten voor allerlei (eind)redactieklussen. Nieuwe teksten schrijven of bestaande teksten duidelijker, pakkender en compacter maken kan ik even goed als het buiten onbewolkt en 35 graden is. Zelfs een telefonisch interview gaat straks net zo makkelijk vanuit mijn nieuwe thuishaven aan de Rode Zee als vanuit mijn favoriete stad aan de monding van het IJ."

"Misschien schrik je terug bij de gedachte een klus uit te besteden aan iemand die vanuit het Midden-Oosten werkt. Bedenk je dan dat ik je briefings altijd al via e-mail krijg. In praktische zin verandert er dus weinig en je krijgt er een aantal interessante mogelijkheden bij. Want wil je een column, reisverhaal of artikel over een dictatoriaal geleide samenleving, waar iedereen leeft volgens de regels van de islam, of de cultuurshock die dat oplevert voor een expat-vrouw, of gewoon iets leuks over duiken in een ongerepte Rode Zee, dan kan ik daar straks vast iets (diep)zinnigs over melden. Mijn facturen krijg je als vanouds met mijn Nederlandse bankrekeningnummer."


Ik zou het ontzettend leuk vinden als ze dat aandurven. En waarom ook niet?

Werkplek te huur Amsterdam

Gezocht: Leuke, rustige, professionele zzp'er voor een werkplek in grachtenpand aan de Keizersgracht (vlakbij CS en Jordaan) in kamer en-suite met uitzicht op gracht. Je zit met 3 fijne collega's op de kamer en 11 creatieve collega's in totaal, verspreid over het pand. Ze zijn tekstschrijver, websitebouwer, vertaler etc. Maandelijkse huur is 285 euro, incl. adsl, wekelijkse schoonmaak, luxe vergader-/lunchruimte aan grachtzijde, keuken met koffie/thee e.d.

Mijn man is weg

Om 5.45 uur vanmorgen stonden we op Schiphol om T uit te zwaaien. De kinderen tollend van de slaap, T en ik strak van de woordeloze groothoudstress. Snel hier de laatste dingen aftimmeren en kom dan maar op met die visa, ik wil ook wel weg!

De blik

Dus T vertrekt deze week naar Saudi-Arabië, maar je weet niet wanneer?
'Nee, dat klopt. Zijn visum is op een haar na rond. Wanneer de finale stempels zijn gezet, kan het heel snel gaan.'

Het is ook nog onzeker wanneer jullie elkaar daarna weer zien?
'Dat hangt ervan af hoe snel de visa voor de kinderen en mij worden afgegeven. Het kan vier weken duren, maar ervaringsdeskundigen zeggen dat we moeten uitgaan van drie maanden. Die laatste termijn is gelijk aan T's proeftijd. Ondertussen zijn er hier nog wel wat klusjes te doen (zoals ons huis verhuren, auto verkopen, bakfiets op Marktplaats, de visa regelen, verhuizing rondbreien, abonnementen opzeggen, uitschrijven uit de gemeente, afscheidsfeestjes organiseren etc. etc.). Ik verwacht dus eerder over drie maanden te vertrekken dan over vier weken. Wie weet komt T tussendoor nog wel even naar Nederland, voor een cursus ofzo.'

In die tijd sta je er helemaal alleen voor, met al die megaklussen?
'Ehmm... Nee hoor, want ik heb gelukkig heel lieve familie en vrienden die me vast zullen helpen.'

Ergens tijdens zo'n praatje voel ik 'm opkomen bij mijn gesprekspartner. Aanzwellend als een vloedgolf. Het 'jij-liever-dan-ik'-knikje. De 'dat-allemaal-om-naar-Saudi-Arabië-te-gaan'-zucht. En dus die intens meewarige blik.

En TOCH lijkt het me allemaal zó de moeite waard.

Prik mij maar lek

Linkerarm van R.

Tyfus, hersenvliesontsteking, hepatitis A en B, difterie, tetanus, polio: het lijkt alsof een supporter van ADO Den Haag verbaal losgaat, maar ik doel hier op ziektes die in Saudi Arabië nog steeds veel voorkomen. We zijn er nu alle vier tegen ingeënt, dat scheelt weer.

Kankâh kunnen we natuurlijk nog wel krijgen, daar had de Travel Clinic dan weer geen vaccinaties tegen.

Lammetjes aaien

Eind van de week gaan we met z'n vieren een paar dagen naar vakantiepark De Krim 'op' Texel. De kinderen lammetjes aaien en rondrennen in het indoor speelparadijs, en wij lekker bowlen.  

Over twee weken zit T al in Jeddah... en wij misschien nog wel 3 maanden hier. (...) Let's go bowling!

Visumvoorbereidingen

De voorbereidingen voor het visum van T zijn in volle gang. Een medewerker van het VisumBuro wist te vertellen dat het werkvisum voor Saudi Arabië geldt als een van de lastigste visumtrajecten. De makke zit 'm vooral in de voorbereiding van de aanvraag. De ambassade wil graag beschikken over verschillende documenten, die ook nog 'ns gelegaliseerd en vertaald moeten zijn. Dus T moet niet alleen zijn diploma's overleggen, maar een afdeling van de Informatie Beheer Groep moet ook verifiëren dat elk diploma 'echt' is. Daarna moet het ministerie van BuZa de legalisatie bevestigen.

T heeft ook een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aangevraagd, om aan te tonen dat hij geen strafbare feiten heeft gepleegd, althans niets ernstigers dan een snelheidsovertreding. Volgende week wordt T medisch gekeurd, zodat blijkt dat hij geen besmettelijke ziektes (hiv, hepatitis) het land insmokkelt. De stempels van twee ministeries (Volksgezondheid en BuZa) maken die verklaring rechtsgeldig.

Daarnaast is er het visumaanvraagformulier van de ambassade, gesteld in het Engels en Arabisch, waarop T vragen uit verschillende categorieën moet beantwoorden. Zoals de meisjesnaam van zijn moeder, zijn 'vorige' en 'huidige' nationaliteit, zijn geloofsrichting (altijd Christian invullen). Maar ook zijn 'relationship', zonder verdere verduidelijking. Erg cryptisch.

Maar goed, als al het voorbereidende legwork is gedaan, moet het visum zelf redelijk snel rondkomen. Het Visumburo schijnt goede contacten te onderhouden met het consulaat en gaat uit van een paar dagen. Ik hoop voor T dat hij inderdaad voor 1 april in KSA zit.

Doe mij maar zo'n villaatje

Na aankomst in Jeddah mag T een keuze maken uit beschikbare villa's op diverse compounds. Niks appartement: een villa, dus. Een heel huis met vier slaapkamers, drie badkamers en in totaal bijna een verdubbeling van ons huidige woonoppervlak. Met natúúrlijk twee woonkamers (een grote, waarin T de mannelijke gasten behoort te entertainen en een kleinere voor de vrouwen). Ik vraag me af of we daar ook echt op die manier gebruik van zullen maken. Datzelfde geldt voor het dienstmeidenkamertje. Er zijn verschillende zwembaden op loopafstand. Een fitnessruimte, winkels, restaurants en meer faciliteiten. Kijk maar even mee naar de zonnige foto's van Arabian Homes en Al Basateen Villages.

Stoppen

T doet vandaag opnieuw een poging te stoppen met roken. Gewoon zomaar, cold turkey. Dat werkt voor hem 't beste, zegt T. Ik vind het heel erg GOED. De laatste poging was eind 2009, rond de tijd dat hij voor een nare operatie in het ziekenhuis lag. Er zijn in die tijd ook longfoto's genomen. De arts die T toen joviaal verzekerde dat er 'absoluut niets te zien was aan zijn longen', kan ik nog steeds wel een mep verkopen. Als een patiënt je net vertelt dat hij stevig rookt, dat zijn longen er vast geasfalteerd uitzien en dat hij graag zou stoppen, dan grijp je als arts, als mensch, toch elke kans om hem te ondersteunen bij een succesvolle stoppoging? Het belang van eerlijkheid wordt soms hogelijk overgewaardeerd.

'Dat moet je echt even dealen'

Mijn goede - en zeer well-connected - vriendin W bracht me in contact met M. Zij was tot vrij recent gestationeerd als 'vrouw-van' in Jeddah. Een buitenkans! Iemand met ervaring, met antwoorden!

M is een kordate vrouw, die zich niet de shoarma van haar pittabroodje laat eten. Ze was al eerder expat-vrouw, in Nigeria, en kent het klappen van de zweep. Zaken die mijn leven daar zullen veraangenamen, moet ik dealen, benadrukt M. Of althans, ik moet T zover krijgen dat hij die dingen lospeurt bij zijn werkgever.

Onmisbaar is bijvoorbeeld een nanny, die naast de kinderen ook de boodschappen doet en kookt. M zegt: 'Ik heb haar dat gewoon gevraagd, want de boodschappen zijn niet mijn hobby. En toen deed ze dat.'
Ik begrijp dat wel van de nanny en zou zelf ook geen Nee durven zeggen. Maar of ik nu zelf zit te wachten op een vreemde in mijn huis, die ik bovendien moet aansturen? Ik heb er al moeite mee om mijn huidige schoonmaakster te vragen of ze misschien eens die spinrag wil verwijderen en de vensterbanken een sopje wil geven. M bedoelt het goed, maar ik voel me nu al een beetje de sukkel in dit gesprek.

Erg handig is een eigen auto en (omdat vrouwen niet mogen rijden) natuurlijk een privé-chauffeur die namens mij achter het stuur zit. Of dan tenminste een parttime chauffeur. En géén Toyota Corolla of een ander boodschappenwagentje. 'Die Saudi's rijden als gekken!' (Dat klopt.) 'Ik had een Jeep met twee achterbanken. Er moeten ook een hoop mensen in die auto: ikzelf, de chauffeur, de kinderen, nog wat vriendjes, de nanny. Dat past nooit in een kleinere auto.'

Oók een must: een abonnement op een van de privé-stranden van de grotere hotels. Daar zit wat in. De 'openbare stranden' in Jeddah zijn voor vrouwen alleen toegankelijk als ze gehuld zijn in abaya. Op de afgesloten privé-stranden ben je welkom in badpak. Mits je lid bent natuurlijk, voor een fiks bedrag. M is ervan overtuigd dat zulke luxes onmisbaar zijn. En misschien ook wel dat de expats, die niet over zulke zaken beschikken, een beetje sukkels zijn. Of op z'n best niet zo goed kunnen dealen.

Door de brievenbus

Neef M werkte ruim 10 jaar geleden een aantal maanden in Saudi Arabië en had nog wat souvenirs uit die tijd. Uitproberen natuurlijk: zijdezachte materialen en de gezichtsbedekking licht en luchtig als een veertje. Totdat je erin zit. Dan is het net of iemand een plastic zak over je hoofd straktrekt. Hoe doen ze dat daar, in 45 graden Celsius? En dan dat beperkende kijkgat, meer dan een nauwe brievenbus is het niet. Gelukkig hoef ik er op straat alleen een zedig gewaad te dragen van de nek tot de grond en mag ik met onbedekt hoofd ademhalen. Pffff....

Lont in een olievat?

In buurlanden Egypte en Jemen is het de afgelopen weken al lekker druk op straat, nu zijn ook in SA de eerste openlijke tekenen van onvrede met de zittende regering merkbaar. Een groepje vrouwen(!) in hoofdstad Riyad ging gisteren protesteren tegen het vastzetten van terreurverdachten.

Eerder dan we dachten?

Saudi Arabië blijkt nu T te willen 'hebben' per 1 april. Over twee maanden dus al! Wij dachten eerder aan 1 juni, zodat we meer tijd zouden hebben voor alle regeldingen. Er moet best een hoop gebeuren, maar misschien gaan sommige dingen vlotter dan ik nu verwacht.

We gaan echt, waarschijnlijk...

We gaan naar Saudi Arabië! Met man T, dochter R (6 jaar) en zoon J (3) zit ik vanaf ergens deze zomer twee jaar in de zandbak. Voor wie het nog niet wist: T kreeg er een heel aantrekkelijke baan aangeboden in Jeddah, aan de Rode Zee-kust. Het lijkt ons een spannend avontuur. Wie de travel-wiki leest over Saudi Arabië, krijgt alvast een indruk van wat ongewone aspecten aan het leven daar.

Op deze blog wil ik een indruk geven van wat ik straks meemaak in dit conservatiefste aller moslimlanden, waar de sharia wet is, waar stenigen en het afhakken van ledematen of hoofd ook in 2011 gerechtvaardigde straffen zijn en waar toeristen geen visum krijgen. Vrouwen leven er als tweederangs burger. Ik mag er niet autorijden en niet zonder abaya over straat. Als ik in de supermarkt afreken bij een mannelijke caissier, mag ik het wisselgeld niet uit zijn hand aannemen, las ik. Fysiek contact tussen man en vrouw, hoe miniem ook, moet altijd worden vermeden. Zelfs wanneer ik straks met de kinderen aankom op de luchthaven van Jeddah (T vliegt enkele weken eerder) mag ik mijn man niet omhelzen. Een handdruk is wel toegestaan, schijnt. Klinkt heftig allemaal.

Ik hoop in Saudi Arabië (ondanks, of verrassend genoeg misschien juist dank zij, alle restricties) veel te leren over dit land, z'n bewoners en mezelf. Als dat maar ten dele lukt, hoop ik in elk geval nieuwe vrienden te maken op de compound (al weet ik nog niet waar we komen te wonen en welke faciliteiten onze compound straks biedt). En ik hoop, inshallah, veel grappige, bizarre dingen mee te maken om hier te vertellen.