Everyday superhero

Een van de allerleukste dingen aan een verblijf in het buitenland - hoe kort of lang ook - is de mogelijkheid interessante, heel ándere mensen te ontmoeten.

Begrijp me goed, mijn vrienden en familie in Nederland zijn me bijzonder dierbaar. Maar in een volslagen nieuwe omgeving is de kans enige malen groter om mensen te ontmoeten wiens leven volslagen anders verloopt dan het mijne. Die, gedwongen door omstandigheden, doordat het nou eenmaal van ze werd verwacht of uit vrije wil, keuzes maken die ik misschien nooit zou hebben overwogen. Daarover méér horen, vind ik ontzettend interessant.

Neem bijvoorbeeld de 33-jarige R. Hij is bevriend met mijn collega A. en komt uit Pakistan. R. woont in Jeddah met zijn prachtige vrouw en hij heeft een uitstekende baan bij een grote multinational. Naast dat op het oog redelijk gewone bestaan, leidt R. een dubbelleven als superheld. Echt waar.

R. is enigszins filosofisch aangelegd en gisteren vertelde hij me openhartig over wat hem werkelijk gelukkig maakt. Ik vond het zo'n bijzonder verhaal, en ik vind hem zo'n held, dat ik hem heb gevraagd of ik het op dit blog mocht delen.

R. groeide op in Karachi, de voormalige hoofdstad van Pakistan. Hij ging er naar school en deed zijn O-levels, wat zoiets is als havo. Hij was geen briljante student en haalde zijn diploma met matige cijfers. Hij keek op naar medeleerlingen die hun A-levels deden, vwo-niveau dus, en vooral naar de superstuudjes die alleen maar tienen haalden, ofwel 'straight A's'. "Ik dacht, die zijn zó knap, dan zijn ze vast ook heel gelukkig," zei R. In Pakistan wordt er met ontzag opgekeken naar mensen die hun best doen en excelleren.

Zijn leraren en familieleden raadden R. af voor A-levels te gaan. Dat kon met zo'n middelmatige leerling alleen maar tegenvallen, dachten ze. R. besloot het advies te negeren en was vastbesloten net zo knap, geliefd en gelukkig te worden als de leerlingen tegen wie hij zo opkeek. Hij haalde z'n diploma met straight A's op z'n eindlijst.

Tijdens dat schooljaar dacht R. na over z'n vervolgopleiding. Lahore University of Management Sciences (LUMS) is het Harvard van Pakistan. Het is erg moeilijk om er te worden toegelaten, zelfs voor een student met de hoogste cijfers op z'n middelbareschooldiploma. R. haalde er zijn bachelor's en master's degree, eindigde als beste van zijn jaar en startte een prestigieuze baan bij de multinational.

"En? Denk je dat ik toen gelukkig was?" vraagt R. me. Ondanks de ontegenzeggelijk geweldige prestatie, twijfel ik over mijn antwoord. "Jazéker was ik gelukkig, ik was apetrots! Maar het geluk duurde maar kort. Algauw voelde ik me depressief worden. Er moest toch méér zijn dan deze zoektocht naar steeds hoger en beter? Ik wilde zo graag gelukkig zijn."

Het keerpunt in R's leven komt, wanneer hij aan het eind van een werkdag voor een stoplicht staat in Karachi. Een jongetje zonder schoenen aan, van hooguit 8 of 9 jaar oud, verkoopt het nieuws van eergisteren aan automobilisten. In een goede bui koopt R. een krant van hem. "Hij vroeg of ik hem een lift wilde geven naar het volgende stoplicht. In de auto raakten we in gesprek. Het jongetje was nooit naar school geweest, maar was bezig zichzelf te leren lezen en schrijven. Hij sprak zelfs wat gebroken Engels. Ik was onder de indruk van zijn doorzettingsvermogen en creativiteit. In een opwelling vroeg ik hem of hij met me wilde dineren. Zo zat ik een paar momenten later in een restaurant met dit straatjongetje."

"We aten iets eenvoudigs, biryani of chicken tikka, heel alledaags Pakistaans voedsel. Het kind vertelde dat hij dit eten wel eens had gezien, maar nog nooit zelf had geproefd. Hij had zich altijd afgevraagd hoe het zou smaken. Plotseling stopte hij met eten en vroeg of hij zijn vriend mocht halen. Deze woonde dichtbij het restaurant in een oude rioolbuis. Binnen een kwartier zou het jongetje weer terug zijn, beloofde hij. Hij moest dit moment van zeldzaam geluk delen met zijn beste vriend. De twee jongens kwamen terug en ik bestelde alle gerechten die ze misschien lekker zouden vinden. Ik had een prachtige avond en voelde me wekenlang intens gelukkig als ik eraan terugdacht. Nu nog maakt mijn hart een sprongetje als ik er weer over vertel."

R. eet sindsdien regelmatig met mensen die aan de onderkant van de samenleving kleven. En elke keer weer, zegt hij, is het een bijzondere ervaring om dat te kunnen doen. Hij vraagt geen enkele tegenprestatie, behalve hun gezelschap en conversatie voor de duur van het diner.

Daarnaast ondersteunt R. de huisbediende die jarenlang werkte voor het gezin waarin hij opgroeide. Zo gaf hij hem zijn eerstverdiende salaris en hij betaalde een substantieel deel van de huwelijksfeesten van diens kinderen. R. acquireert jaarlijks enige tienduizenden dollars voor een investeringsfonds, dat ervoor zorgt dat twee talentvolle, arme kinderen kunnen studeren aan zijn ultradure Alma Mater. En hij betaalt de studiekosten van twaalf kinderen (niet zijn eigen kinderen, voor de duidelijkheid) zodat ze naar de basisschool kunnen gaan.

"Dat ik dit kan doen, maakt me werkelijk en blijvend gelukkig," zegt R. Daarom vind ik hem een superheld. Met een brilletje.